Những ngôi nhà bỏ hoang tại Nhật Bản, được gọi là akiya, đang gia tăng đáng kể đến mức số lượng đã vượt quá 9 triệu. Theo số liệu chính phủ Nhật công bố vào thứ Ba vừa qua, tính đến tháng 10 năm 2023, số lượng nhà trống tăng hơn nửa triệu so với cuộc điều tra trước đó vào năm 2018. Nguyên nhân chính của vấn đề này là sự giảm dân số ở các khu vực nông thôn, cùng với việc nhiều người thừa kế các bất động sản này không có khả năng hoặc không muốn cải tạo hoặc thậm chí phá bỏ chúng. Đô thị cũng không ngoại lệ, khi có hàng trăm nghìn ngôi nhà trống lâu dài ở các khu vực đô thị.
Tổng số nhà trống chiếm gần 14% tổng số nhà ở Nhật Bản, mặc dù con số thực tế có thể còn cao hơn. Viện Nghiên Cứu Nomura ước tính có gần 11 triệu akiya và số lượng này có thể chiếm hơn 30% tổng số nhà trong vòng một thập kỷ tới.
Một ngôi nhà Akiya ở Nhật.
Hơn 4,4 triệu bất động sản được điều tra có sẵn để cho thuê – nhưng đã bỏ trống lâu dài và chủ yếu nằm xa các trung tâm dân cư chính. Tình trạng của hơn 3,8 triệu ngôi nhà khác được cho là không rõ và chỉ có 330,000 trong số 9 triệu ngôi nhà đang được rao bán.
Đất trống ở Nhật Bản phải chịu thuế cao hơn so với đất có xây dựng, làm tăng gánh nặng tài chính cho việc phá dỡ những ngôi nhà cũ và khiến một số người tránh việc thừa kế bất động sản.
Nhà cổ kominka rất phù hợp để làm nhà nghỉ cuối tuần hoặc cho thuê du lịch.
Tuy nhiên, ngày càng có nhiều người nước ngoài quan tâm đến các bất động sản trống này, đặc biệt là những ngôi nhà kominka (nhà cổ kiểu truyền thống của Nhật) vì chúng có giá rẻ và độc đáo, rất hợp làm nhà nghỉ cuối tuần hoặc cho thuê du lịch.
Hana Sakata và chồng cô đã cải tạo và cho thuê nhà gần một thập kỷ thông qua dự án New Heritage của họ, bắt đầu từ một ngôi nhà nghỉ cuối tuần trên bán đảo Izu đã bị bỏ hoang và xuống cấp nghiêm trọng. Họ đã mua một ngôi nhà kominka truyền thống trong một làng ở vùng núi Nagano sau khi một phần ngôi nhà đổ sụp do tuyết không được dọn dẹp trong khi chủ cũ của nó đang ở trong cơ sở chăm sóc.
Người nước ngoài cực kỳ quan tâm đến những ngôi nhà cổ kominka của Nhật.
Tuy nhiên, Sakata cảnh báo rằng chi phí để phục hồi những tài sản này về vẻ đẹp lộng lẫy trước đây là rất lớn, và cô vẫn đang vật lộn với dự án này. “Hiện thị trường mua bán nhà bỏ trống rất rầm rộ trong cộng đồng người nước ngoài ở Nhật, nhiều căn nhà lớn được bán với giá rất rẻ và thậm chí gần như cho không. Nhưng đây là một món đầu tư đòi hỏi sự cam kết lớn và không có nhiều nhà thầu xây dựng có khả năng sửa chữa nhà cổ, do kỹ thuật mộc truyền thống của Nhật đang dần mai một”, cô nói. “Trong 10 năm nữa, chúng ta có thể thấy rất nhiều akiya thuộc sở hữu của người nước ngoài”. Dù vậy, sự quan tâm của du khách nước ngoài đối với việc trải nghiệm một kỳ nghỉ trong chỗ ở truyền thống Nhật Bản là cao, với nhu cầu hiện tại vượt xa nguồn cung, Sakata lưu ý.
Những ngôi nhà bỏ trống như thế này rất phổ biến ở Nhật, không chỉ ở nông thôn mà cả ở các đô thị.
Việc yen Nhật ở mức thấp nhất trong nhiều thập kỷ so với các đồng tiền chủ chốt đã giúp thúc đẩy một cơn sốt du lịch, với mức kỷ lục 3 triệu khách du lịch nước ngoài vào tháng 3.
Nhật Bản không phải là quốc gia duy nhất đấu tranh với hậu quả dân số già. Ở Hàn Quốc láng giềng, tỷ lệ sinh mỗi phụ nữ đã giảm xuống mức thấp kỷ lục là 0,72 vào năm ngoái, thấp hơn nhiều so với con số 1,26 mà Nhật Bản ghi nhận vào năm 2022. Cả Singapore và Đài Loan cũng đã giảm xuống dưới một đứa trẻ mỗi phụ nữ, trong khi tỷ lệ sinh tại Mỹ cũng ở mức thấp nhất trong một thế kỷ.
