Tỷ giá hạ nhiệt nhưng vẫn ‘căng’

Tỷ giá chịu nhiều áp lực trong năm

Những ngày vừa qua, tỷ giá USD/VND trong hệ thống ngân hàng hầu như đi ngang hoặc giảm nhẹ. Chẳng hạn, Vietcombank mua USD chuyển khoản xuống 26.168 đồng, bán ra còn 26.408 đồng, giảm 4 đồng ở chiều bán ra so với một tuần trước. Ngược lại, lãi suất tiền đồng trên thị trường liên ngân hàng liên tục tăng cao, có thời điểm vượt mức 7%/năm. Đồng thời, lãi suất tiết kiệm cũng liên tục được hàng loạt ngân hàng thương mại đẩy lên cao để thu hút dòng vốn.

Trao đổi với báo chí ngày 5.12, ông Phạm Chí Quang, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ – Ngân hàng Nhà nước (NHNN), cho biết thời gian gần đây, một số tổ chức tín dụng gia tăng nhu cầu thanh khoản. Để đáp ứng nhu cầu này, nhất là dịp cuối năm, bên cạnh việc cung ứng tiền qua kênh nghiệp vụ thị trường mở, NHNN đã triển khai nghiệp vụ giao dịch hoán đổi ngoại tệ với các tổ chức tín dụng để ổn định thị trường tiền tệ.

Ông Quang lý giải, từ đầu năm 2025, thị trường ngoại tệ và tỷ giá VND chủ yếu chịu tác động từ các diễn biến phức tạp, khó lường của thị trường quốc tế như lộ trình chính sách tiền tệ khó lường của Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed), chính sách thương mại, thuế quan của chính quyền Tổng thống Donald Trump và biến động của USD quốc tế. Trong một số giai đoạn, cân đối cung cầu ngoại tệ trong nước chịu sức ép tạm thời từ các yếu tố ngắn hạn. Trong bối cảnh đó, NHNN điều hành tỷ giá diễn biến linh hoạt, phù hợp với điều kiện thị trường, góp phần hấp thu các cú sốc bên ngoài; đồng thời phối hợp đồng bộ các công cụ chính sách tiền tệ (lãi suất, thanh khoản VND) và bán can thiệp ngoại tệ nhằm ổn định thị trường ngoại tệ, tỷ giá, qua đó góp phần ổn định kinh tế vĩ mô và kiểm soát lạm phát. Do đó, đến ngày 5.12, tỷ giá USD/VND tăng khoảng 3,5% so với cuối năm 2024.

Đến nay, các yếu tố này đã có dấu hiệu ổn định hơn, trong khi hoạt động thương mại và các cán cân đối ngoại của VN tiếp tục duy trì khả quan. Trên cơ sở các yếu tố nền tảng vĩ mô được duy trì, cân đối cung – cầu ngoại tệ trong trung và dài hạn dự kiến được hỗ trợ, tạo điều kiện cho môi trường tỷ giá ổn định hơn.

Theo chuyên gia kinh tế – TS Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng Chính phủ, trong bối cảnh USD giảm trên thị trường quốc tế (khoảng 8%), thông thường VND phải có xu hướng tăng giá. Tuy nhiên, trên thực tế, VND vẫn mất giá và điều này xuất phát từ một số nguyên nhân chính. Đó là tăng trưởng nhập khẩu đang cao hơn tăng trưởng xuất khẩu, khiến thặng dư thương mại hàng hóa thu hẹp so với năm trước. Bên cạnh đó, cán cân dịch vụ vẫn trong tình trạng thâm hụt. Kế đến, câu chuyện về thuế quan tiếp tục là yếu tố gây lo ngại đối với nhà đầu tư trong nhiều tháng đầu năm. Dù tâm lý đã ổn định hơn gần đây, nhưng những quan ngại này vẫn có tác động nhất định đến tỷ giá. Đồng thời, NHNN chủ trương duy trì mặt bằng lãi suất thấp để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, dẫn đến lãi suất liên ngân hàng VND bằng lãi suất liên ngân hàng của Mỹ. Điều này khiến một phần dòng vốn ngoại tệ dịch chuyển ra khỏi VN, đặc biệt là từ các doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) hoặc doanh nghiệp xuất khẩu có nguồn ngoại tệ và chuyển lợi nhuận về nước họ. Yếu tố cuối cùng là thị trường vàng. Thực trạng chênh lệch giữa giá vàng trong nước và quốc tế quá cao làm gia tăng nguy cơ buôn lậu vàng, kéo theo tác động nhất định đến tỷ giá.

Dù vậy, TS Cấn Văn Lực cho rằng những yếu tố gây áp lực lên tỷ giá sẽ “dễ thở” hơn trong thời gian tới.

Hạ nhiệt nhưng vẫn chưa hết áp lực

TS Cấn Văn Lực phân tích: Thực tế, tỷ giá trên thị trường tự do đã hạ nhiệt trong 2 tuần gần đây và thị trường chính thức cũng ổn định hơn. Trong tháng này, nhiều dự báo cho thấy Fed sẽ tiếp tục cắt giảm lãi suất, đưa chênh lệch lãi suất giữa USD và VND nới rộng, giúp dòng tiền ở lại VN nhiều hơn. Điều đó sẽ giúp giảm áp lực lên tỷ giá và dòng vốn đầu tư. Đồng thời, Nghị định 232 về quản lý thị trường vàng trong thời gian tới sẽ được triển khai quyết liệt hơn, qua đó giúp thị trường vận hành ổn định và giảm bớt tác động đến tỷ giá hối đoái. Song song đó, cán cân thương mại của VN vẫn tiếp tục được duy trì tích cực trong thời gian tới. Vị chuyên gia này dự báo tỷ giá USD/VND cả năm 2025 cũng dao động trong khoảng 3,5 – 4%. Đồng thời, tỷ giá trong năm tới cũng “dễ thở” hơn.

Chuyên gia tài chính – TS Nguyễn Trí Hiếu cho rằng khả năng Fed sẽ giảm lãi suất tại cuộc họp sắp diễn ra khá cao với mức giảm khoảng 0,25% nhằm hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. Thông thường, lãi suất của Mỹ đi xuống sẽ làm USD giảm giá. Khi đó, áp lực khách quan từ bên ngoài lên tỷ giá USD/VND sẽ hạ bớt. Tuy nhiên, tỷ giá hối đoái tại VN vẫn còn chịu nhiều áp lực khác. Đó là nhu cầu ngoại tệ trong các tháng cuối năm và trước tết âm lịch thường lên cao. Hơn nữa, giá vàng duy trì ở mức cao và VN là nước phải nhập khẩu vàng nên cũng khiến nhu cầu USD gia tăng. Một vấn đề khác là lãi suất tiền đồng trên thị trường liên ngân hàng lên cao cho thấy thanh khoản của các nhà băng gặp khó khăn trong giai đoạn cuối năm.

Chính vì vậy, tỷ giá USD/VND vẫn phải chịu áp lực dù không căng như giai đoạn đầu năm. TS Hiếu dự báo trong bối cảnh này, tỷ giá USD/VND đến hết năm 2025 sẽ tăng khoảng 4% so với cuối năm 2024.

“Dù áp lực từ thế giới, đặc biệt là lãi suất của Mỹ giảm xuống nhưng tỷ giá hối đoái của VN vẫn chịu nhiều căng thẳng từ các vấn đề của nền kinh tế trong nước. Chẳng hạn việc duy trì lãi suất tiền đồng thấp để hỗ trợ nền kinh tế hay dự trữ ngoại hối không cao cũng khiến NHNN không có nhiều dư địa để kiềm chế tỷ giá. Vì vậy, nếu tỷ giá USD/VND cả năm 2025 chỉ tăng 4% – thấp hơn so với mức trên 5% của cả năm 2024 – cho thấy sự điều hành linh hoạt của NHNN đã mang lại hiệu quả cao. Tuy nhiên, chúng ta cần chuẩn bị cho kịch bản có những biến động lớn hơn trong đầu năm 2026 vì chưa biết tăng trưởng kinh tế Mỹ cũng như câu chuyện lạm phát trong cả năm 2025 ở mức nào. Bởi điều đó sẽ định hình giá trị của USD trên thế giới và tác động trực tiếp đến tỷ giá hối đoái tại VN”, TS Nguyễn Trí Hiếu chia sẻ thêm.