(KTVN 254) Bền vững là một trong những yếu tố gắn liền với kiến trúc. Ở đây chúng ta cần làm rõ 2 khái niệm, đó là kiến trúc và bền vững. Kiến trúc được hiểu theo nghĩa rất rộng. Nếu như chiều kích tồn tại của con người là không gian và thời gian, kiến trúc là không gian còn lịch sử là thời gian. Kiến trúc là không gian con người tạo dựng nên từ trí tuệ, thể hiện trong việc chọn chỗ, chọn hướng, chọn không gian, đưa quỹ tích của mình vào không gian ấy. Điều đó gắn liền với mọi thời đại. Vì thế bền vững phải được hiểu trên một tiến trình, luôn luôn vận động, thay đổi.
Bảo tồn hiện này mới chỉ dừng lại ở việc tư vấn xây dựng những công trình mới nhưng vẫn lấy những kiến trúc thời Lý, Trần, Lê, Nguyễn làm chuẩn, không có một ngôi chùa nào hiện đại. Tôi cho thấy đây là chỉ dẫn đơn điệu, không phát triển được nhưng vẫn nhân danh là bảo tồn. Tại sao chỉ có kiến trúc truyền thống mới là bền vững. Thời đại đã thay đổi, chúng ta cũng cần thay đổi khái niệm bền vững.
Chùa Lim (Bắc Ninh)
Cần thay đổi tính bền vững trong nhận thức, mà đi đầu là những KTS – những người tư vấn cho người dân, thay đổi về khái niệm truyền thống, bền vững.
Khi nói đến bền vững, điều đầu tiên xuất hiện là vật liệu, thứ hai là thẩm mỹ, cái thứ ba quan trọng nhất là lối sống. Liệu những công trình ngày nay có bền vững không, khi khoa học công nghệ, tư duy con người thay đổi từng ngày.
Các công trình được cho là bền vững hiện nay có trở thành di sản hay không, có phản ánh sự thay đổi và phát triển, có phát huy giá trị của thời đại không? Đáp ứng được những điều này thì tính bền vững mới có ý nghĩa, nếu không những đô thị mới chúng ta xây dựng sẽ trở thành những di sản nặng nề, rất khó giải quyết trong một tương lai không xa.
Muốn bền vững thì chúng ta phải nhìn trước, đi trước, không thể bị chi phối bởi những lợi ích trước mắt (lợi ích của những nhà kinh doanh BĐS, tầm nhìn nhiệm kỳ của lãnh đạo).
Đây là câu chuyện của tương lai rất gần, chúng ta cần chủ động suy nghĩ trước, tạo ra những quan niệm tương đối hoàn thiện, quan sát thế giới thay đổi thì chúng ta sẽ có sự bền vững thực sự, theo đúng nghĩa của nó là thay đổi cuộc sống của con người./.
Nhà Sử học Dương Trung Quốc
