“Để đạt được mục tiêu, Ban Quản lý Đường sắt đô thị TP.HCM và Công ty TNHH MTV Đường sắt đô thị số 1 đã nỗ lực hết sức. Đó cũng là một niềm vui của chúng tôi khi vạch đích đã đến cận kề” – ông Lê Minh Triết, Tổng giám đốc Công ty TNHH MTV Đường sắt đô thị số 1 TP.HCM chia sẻ.
Ông Lê Minh Triết cho biết, đợt vận hành thử đang diễn ra này kéo dài từ ngày 13 đến 21.12. Đây là lần thử nghiệm cuối cùng để kiểm tra toàn bộ hệ thống kỹ thuật, tàu máy, toa xe, cùng các bộ phận để vận hành metro trước khi “lăn bánh” chính thức.
Ngoài việc tập trung tối đa cho việc chính thức vận hành, Công ty TNHH MTV Đường sắt đô thị số 1 còn có một cuộc chạy đua với thời gian khác cùng với Công ty Cổ phần Tư vấn thiết kế Cảng – Kỹ thuật Biển (Portcoast) thực hiện “số hóa” tuyến metro số 1. Portcoast đang sở hữu nhiều thiết bị hiện đại hàng đầu Việt Nam và Đông Nam Á, song hành cùng thế giới để thực hiện mô hình số hóa này.
Mỗi thiết bị quét 3D laser scan mỗi giây sẽ quét được 2 triệu điểm gọi là đám mây điểm 3D point cloud. Mỗi điểm thu thập được sẽ có tọa độ XYZ và thông số màu, cho phép tạo ra mô hình 3D chính xác và chi tiết với sai số đến mm so sánh với hồ sơ thiết kế cũng như biết được mọi dịch chuyển của bất cứ hạng mục nào (nếu có) trong tương lai. Như vậy, cả dự án sẽ có hàng chục tỉ điểm đo chính xác lưu lại cả trăm năm.
Hiện nay, các cán bộ kỹ thuật của Công ty TNHH MTV Đường sắt đô thị số 1 TP.HCM và các kỹ sư của Portcoast phải hoàn thành các công tác quét 3D laser scan, cũng như công tác khảo sát bằng máy bay không người lái kết hợp Lidar và máy ảnh chụp 3D đặc biệt, độ phân giải siêu cao, đa lens. Các công việc này sẽ không thể thực hiện được tại nhiều khu vực khi tàu bắt đầu lăn bánh, để đảm bảo an toàn tuyệt đối.
Tất cả các hạng mục, bộ phận công trình trước khi bị che khuất phải được quét laser scan như vậy chúng ta sẽ được biết chắc chắn bên trong có gì, bao nhiêu cốt thép, đường kính thép, bề dày của lớp vỏ bê tông hầm, hệ thống cơ điện… mà không lệ thuộc vào người. Hiện nay công tác khảo sát chỉ thực hiện được cho các phần bên ngoài.
Việc số hóa tuyến metro số 1 nhằm phát triển hệ thống quản lý theo hướng áp dụng BIM (mô hình thông tin công trình), GIS (hệ thống thông tin địa lý) trong lĩnh vực vận hành, khai thác và bảo trì công trình, thiết bị của tuyến đường sắt đô thị. Các mô hình số BIM, GIS này sẽ giúp tối ưu hóa công tác vận hành, khai thác và đặc biệt là việc bảo trì công trình tuyến metro số 1.
“Công việc số hóa là thu thập toàn bộ hiện trạng của tuyến metro số 1 dưới dạng 3D một cách chi tiết và chính xác nhất. Từ dữ liệu thu thập, chúng tôi có thể vận hành tuyến metro này được tốt hơn, cũng là giúp cho hoạt động của toàn tuyến được thuận lợi và an toàn. Các dữ liệu thu được có thể lưu giữ và sử dụng được đến hàng trăm năm sau này. Ngoài ra, chúng tôi còn sử dụng công nghệ VR (thực tế ảo) đưa lên web, giúp cho người dân chưa đi metro lần nào có thể vào trải nghiệm để khỏi phải bỡ ngỡ trước khi đi thực sự” – kỹ sư Vũ Hoàng Minh, Phó giám đốc Trung tâm Chuyển đổi số và Cơ sở hạ tầng Portcoast cho biết.
Theo kỹ sư Minh, công nghệ quét 3D laser scan giống như chụp ảnh hiện trạng công trình nhưng ngoài hình ảnh ra, chúng ta còn thu thập những dữ liệu quan trọng, như khoảng cách, số đo của từng chi tiết một, kể cả từng con bu lông, ốc vít… Chính vì vậy, đây là công nghệ rất quan trọng cho công tác quản lý, vận hành, bảo dưỡng công trình sau này. Từ các dữ liệu 3D, tư vấn sẽ xây dựng mô hình BIM, giúp cho cơ quan quản lý và nhà thầu có thể sử dụng tốt nhất.
Với góc nhìn của đơn vị quản lý và vận hành, ông Lê Minh Triết cho rằng, các công tác khảo sát này, đặc biệt là công tác quét 3D laser scan đúng ra là phải được thực hiện từ giai đoạn ban đầu như khảo sát lập dự án, thiết kế, thi công, nghiệm thu và bàn giao. Ông hy vọng là dự án tuyến metro số 2 và các tuyến metro khác của TP.HCM sẽ thực hiện việc áp dụng BIM – GIS ở mức độ cao ngay từ đầu và áp dụng công nghệ quét 3D laser scan cho mọi bước trong quá trình thi công.
Dưới đây là hình ảnh về công tác số hóa toàn tuyến metro số 1 với sự phối hợp giữa Công ty TNHH MTV Đường sắt đô thị số 1 với Portcoast: