Trong bức thư thường niên gửi đến các cổ đông của tập đoàn Berkshire Hathaway ngày 22/2, tỷ phú Warren Buffett đã nhắc đến khoản thuế thu nhập doanh nghiệp kỷ lục mà Berkshire Hathaway đã nộp trong năm 2024: 26,8 tỷ USD, cao hơn bất kỳ công ty nào trong lịch sử Mỹ. Con số này chiếm khoảng 5% tổng thuế thu nhập doanh nghiệp thường niên của Mỹ. Ngoài ra, Berkshire Hathaway cũng đã nộp một khoản thuế thu nhập đáng kể cho các chính phủ nước ngoài và 44 tiểu bang ở Mỹ.
Thông tin này không chỉ gây chú ý tại Mỹ mà còn đặt ra nhiều câu hỏi thú vị về tình hình nộp thuế của doanh nghiệp tại Việt Nam. Liệu các “quả đấm thép” của Việt Nam, những tập đoàn kinh tế tư nhân lớn nhất cả nước đang đóng góp thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) như thế nào?
Theo số liệu của Bộ Tài chính, thuế TNDN luôn chiếm tỷ trọng đáng kể trong tổng thu ngân sách nhà nước (NSNN) của Việt Nam. Tiền thuế TNDN ước tính thu được trong năm 2023 không tính dầu thô là hơn 310.000 tỷ đồng và tính cả dầu thô là gần 358.000 tỷ đồng, chiếm lần lượt 17,7% và 20,16% tổng thu NSNN.
Theo số liệu báo cáo tài chính hợp nhất năm 2023, Tập đoàn Công nghiệp Năng lượng Quốc gia (Petrovietnam – PVN) là doanh nghiệp nộp thuế TNDN lớn nhất năm với 20.088 tỷ đồng, chiếm 5,6% tổng thuế TNDN thu được.
Con số này bao gồm của PVN và các công ty con, cũng như thuế TNDN tại các Hợp đồng dầu khí liên quan đến nghĩa vụ của nước chủ nhà và các nhà thầu nước ngoài do PVN và PVEP kê khai, nộp hộ.
Theo Luật thuế TNDN hiện hành quy định mức khung thuế suất áp dụng đối với hoạt động tìm kiếm, thăm dò, khai thác dầu, khí và tài nguyên quý hiếm khác tại Việt Nam (32%-50%, mức thuế suất cụ thể do Thủ tướng Chính phủ quyết định). Còn mức thuế suất phổ thông là 20%.
Xét về tỷ lệ đóng góp vào tổng thuế TNDN, tỷ lệ đóng góp của doanh nghiệp lớn nhất Việt Nam vào tổng thuế TNDN là tương đương với tỷ lệ đóng góp của Berkshire Hathaway vào tổng thuế thu nhập doanh nghiệp của Mỹ (khoảng 5%).
Mức đóng thuế TNDN của PVN hơn gấp đôi doanh nghiệp đứng thứ 2 là Vietcombank với 8.966 tỷ đồng.
Tập đoàn Viettel cũng có số nộp ngân sách rất lớn, nhưng tập đoàn này không công bố con số cụ thể về nộp thuế TNDN.
Có ít nhất 15 doanh nghiệp khác có mức nộp thuế TNDN hơn 2.000 tỷ đồng, trong đó có tới 14 ngân hàng, 4 doanh nghiệp còn lại ngoại trừ PVN là Vingroup, Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam (Vinacomin) và ACV.
Trong số các doanh nghiệp tư nhân nộp thuế TNDN lớn nhất năm 2023, Vingroup dẫn đầu với 6.872 tỷ đồng, đây là doanh nghiệp do tỷ phú Phạm Nhật Vượng làm chủ tịch. Doanh nghiệp của các tỷ phú đô la có trong danh sách là tỷ phú Hồ Hùng Anh – Chủ tịch Techcombank nộp thuế 5.049 tỷ đồng, tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo – Phó Chủ tịch HDBank nộp 2.241 tỷ đồng, tỷ phú Nguyễn Đăng Quang – Chủ tịch Masan Group nộp 816 tỷ đồng.
Bên cạnh thuế TNDN thì hàng năm các doanh nghiệp còn phát sinh rất nhiều khoản thuế, phí khác phải nộp ngân sách tùy thuộc vào ngành nghề kinh doanh như thuế VAT, thuế xuất nhập khẩu, tiêu thụ đặc biệt, thu nhập cá nhân…
Với mong muốn ghi nhận vai trò quan trọng của khu vực tư nhân trong nền kinh tế, tôn vinh và lan tỏa tinh thần phụng sự xã hội của các doanh nghiệp, tháng 8/2024, CafeF đã công bố PRIVATE 100 – Danh sách các doanh nghiệp tư nhân nộp ngân sách lớn nhất Việt Nam.
Với mục tiêu không chỉ ghi nhận sự đóng góp của khu vực kinh tế nhân, CafeF tiếp tục xây dựng VNTAX 200 – Danh sách các doanh nghiệp nộp ngân sách lớn nhất Việt Nam. So với PRIVATE 100, danh sách này sẽ bao gồm tất cả các loại hình doanh nghiệp, từ doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp nước ngoài, liên doanh…
Bảng xếp hạng PRIVATE 100 và VNTAX 200 năm 2025 dựa trên số liệu thực nộp của năm 2024 sẽ sớm được công bố trong thời gian tới.